(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 430-01-162/2020-04 od
10.02.2021. god.)
Predlog za pokretanje „Postupka zajedničkog dogovaranja“ na osnovu člana 26. Ugovora o izbegavanju dvostrukog oporezivanja sa Nemačkom
Kako, pored ostalog, navodite, Zahtev se odnosi na povraćaj plaćenog (u Republici Srbiji) godišnjeg poreza na dohodak građana za 2017. godinu, u ukupnom iznosu od 1.571.270,00 dinara.
Ovo iz razloga jer ste plaćanjem navedenog iznosa poreza (u odnosu na isti prihod − otpremnine po osnovu sporazumnog raskida radnog odnosa koju vam je, u januaru 2017. godine, isplatio vaš bivši poslodavac u Saveznoj Republici Nemačkoj u kojoj je, na taj prihod, takođe plaćen porez) dvostruko oporezovani, što nije u skladu sa rešenjima sadržanim u ugovoru o izbegavanju dvostrukog oporezivanja sa Nemačkom, odnosno njegovim članom 24. (Otklanjanje dvostrukog oporezivanja) stav 2. tačka a) koji, kao metod za otklanjanje dvostrukog oporezivanja, propisuje metod izuzimanja.
Imajući u vidu navedeno, kao i na osnovu „Objašnjenja o Postupku zajedničkog dogovaranja u skladu sa međunarodnim ugovorima o izbegavanju dvostrukog oporezivanja“ https://www.mfin.gov.rs/wp-content/uploads/2019/09/ SERBIAN-MAP-GUIDANCE-Serbian.pdf, obaveštavamo vas o sledećem:
I Smatramo da je Zahtev podnet u skladu sa navedenim Objašnjenjem o Postupku zajedničkog dogovaranja u skladu sa međunarodnim ugovorima o izbegavanju dvostrukog oporezivanja.
II Između SFR Jugoslavije i Savezne Republike Nemačke zaključen je Ugovor o izbegavanju dvostrukog oporezivanja u odnosu na poreze na dohodak i na imovinu (,,Službeni list SFRJ − Međunarodni ugovori“, br. 12/88, u daljem tekstu, Ugovor) koji se rimenjuje od prvog januara 1989. godine. Ugovor proizvodi pravno sredstvo i u bilateralnim ekonomskim odnosima između Republike Srbije i Savezne Republike Nemačke.
Napominjemo da Ustav Republike Srbije (,,Službeni glasnik RS“, br. 98/06) u članu 16, pored ostalog, predviđa da su opšteprihvaćena pravila međunarodnog prava i potvrđeni međunarodni ugovori sastavni deo pravnog poretka Republike Srbije i neposredno se primenjuju.
Ugovor, u članu 16. (Radni odnos), pored ostalog, sadrži rešenje prema kojem, „lični dohoci i druga slična primanja (u konkretnom slučaju, otpremnina po prestanku radnog odnosa) koja rezident države ugovornice (u konkretnom slučaju, Republik Srbije) ostvari iz radnog odnosa oporezuju se samo u toj državi (u konkretnom slučaju, u Republici Srbiji) osim ako se rad obavlja u drugoj državi ugovornici (u konkretnom slučaju, u Saveznoj Republici Nemačkoj). Ako se rad obavlja u drugoj državi ugovornici (u konkretnom slučaju, u Saveznoj Republici Nemačkoj) takva primanja mogu se oporezivati u toj drugoj državi (u konkretnom slučaju, u Saveznoj Republici Nemačkoj).“
Član 16. (Radni odnos) stav 2. Ugovora predviđa da ,,izuzetno od odredaba stava 1. ovog člana, primanja koja rezident države ugovornice (u konkretnom slučaju, Republike Srbije) ostvari iz radnog odnosa u drugoj državi ugovornici (u konkretnom slučaju, u Saveznoj Republici Nemačkoj) oporezuju se samo u prvopomenutoj državi (u konkretnom slučaju, u Republici Srbiji):
a) ako primalac boravi u drugoj državi (u konkretnom slučaju, u Saveznoj Republici Nemačkoj) u periodu ili periodima koji ukupno ne prelaze 183 dana u odnosnoj kalendarskoj godini;
b) ako su primanja isplaćena od strane ili u ime lice koje nije rezident druge države (u konkretnom slučaju, Savezne Republike Nemačke);
c) ako primanja ne padaju na teret stalne poslovne jedinice ili stalne baze koju lice ima u drugoj državi (u konkretnom slučaju, u Saveznoj Republici Nemačkoj).“
Ako su ispunjena sva tri navedena uslova, odnosni prihod (u konkretnom slučaju, otpremnina) se ne oporezuje u Saveznoj Republici Nemačkoj, već (samo) u Republici Srbiji. Ako nisu ispunjena sva tri napred navedena uslova iz člana 1.(Radni odnos) stav 2. Ugovora, odnosni prihod (konkretnom slučaju, otpremnina) se može oporezivati u Saveznoj Republici Nemačkoj (u svemu, po odredbama domaćeg poreskog zakonodavstva).
S obzirom na navedene odredbe člana 16. stav 2. Ugovora, kao i navode iz Zahteva da je, u konkretnom slučaju, reč o prihodu (otpremnini) koji je rezidentu Republike Srbije (po osnovu rada u Saveznoj Republici Nemačkoj) isplatio rezident Savezne Republike Nemačke (što znači da nije ispunjen uslov iz člana 16. (Radni odnos) stav 2. tačka b) Ugovora − čijim ispunjenjem bi (uz ispunjenje ostala dva napred navedena uslova iz člana 16. (Radni odnos) stav 2. tač. a) i c) Ugovora, odnosni prihod bio oporezovan samo u Republici Srbiji), u konkretnom slučaju, Savezna Republika Nemačka je imala pravo oporezivanja (u svemu, po odredbama domaćeg poreskog zakonodavstva) što je, prema navodima iz Zahteva, Savezna Republika Nemačka i učinila.
Ugovor, u članu 24. (Otklanjanje dvostrukog oporezivanja) stav 2. tačka a), između ostalog, predviđa da: ,,ako rezident Jugoslavije ostvaruje dohodak (u konkretnom slučaju, otpremninu po prestanku radnog odnosa) odnosno poseduje imovinu koja se, prema odredbama ovog ugovora, može oporezivati u Saveznoj Republici Nemačkoj (što je, na osnovu napred navedenog tumačenja člana 16. (Radni odnos) stav 2. Ugovora, nesporno) Jugoslavija, u skladu sa odredbama podstavova b) i v) ovog stava, izuzima taj dohodak ili imovinu od poreza.“
Ugovor, u članu 25. (Postupak zajedničkog dogovaranja) stav 1. predviđa da: „Ako lice smatra da mere jedne (u konkretnom slučaju, Republike Srbije) ili obe države ugovornice dovode ili će dovesti do toga da ne bude oporezovano u skladu sa odredbama ovog ugovora, ono može, bez obzira na pravna sredstva predviđena unutrašnjim zakonom tih država, izložiti svoj slučaj nadležnom organu države ugovornice čiji je rezident“ (u konkretnom slučaju, nadležnom organu Republike Srbije) što je, podnošenjem Zahteva, i učinjeno.